در دنیای تجارت آنلاین، انتخاب نوع درگاه پرداخت اهمیت زیادی دارد؛ چرا که مستقیماً بر تجربه کاربر، سرعت تراکنشها و امنیت مالی تأثیر میگذارد. بسیاری از صاحبان فروشگاههای اینترنتی هنگام راهاندازی سیستم پرداخت، این سؤال را دارند که تفاوت درگاه پرداخت واسط و مستقیم چیست و کدام یک برای کسبوکارشان مناسبتر است؟
مقایسه درگاه پرداخت واسط و مستقیم
درگاه پرداخت واسط و مستقیم هر دو هدف یکسانی دارند: انجام تراکنشهای مالی به شکل امن و سریع. اما مسیر رسیدن به این هدف کاملاً متفاوت است. درگاه واسط مانند یک پل بین کاربر و بانک عمل میکند. وقتی مشتری پرداخت میکند، مبلغ ابتدا به حساب شرکت واسط واریز میشود و سپس پس از تأیید، به حساب فروشنده انتقال مییابد.
در مقابل، درگاه پرداخت مستقیم تراکنش را بدون واسطه انجام میدهد و وجه مستقیماً به حساب فروشنده در بانک منتقل میشود. برای استفاده از این نوع درگاه، معمولاً نیاز به قرارداد مستقیم با بانک و دریافت نماد اعتماد الکترونیکی وجود دارد.
از نظر فنی، تفاوت مهم در ساختار API و احراز هویت است. درگاههای مستقیم معمولاً از گواهی SSL اختصاصی و کلید رمزنگاری اختصاصی استفاده میکنند تا امنیت دادههای پرداخت حفظ شود. درگاههای واسط نیز از رمزنگاری دادهها و توکنهای موقت بهره میبرند، اما چون سرور واسط بین خریدار و بانک قرار میگیرد، بخشی از کنترل امنیتی در اختیار شرکت ارائهدهنده سرویس است.
امنیت درگاه های پرداخت در هر دو حالت اهمیت حیاتی دارد. درگاه مستقیم معمولاً از مکانیزمهای قویتر مانند امضای دیجیتال و تأیید هویت دو مرحلهای بهره میبرد. درگاه واسط در عوض، فرآیندهای ضد تقلب و پایش تراکنشها را سادهتر ارائه میدهد. به همین دلیل، فروشگاههای کوچک که تیم فنی ندارند، اغلب سراغ درگاههای واسط میروند چون امنیت و پشتیبانی بهصورت یکجا در اختیارشان قرار میگیرد.
از نظر حقوقی، مسئولیت تراکنش در درگاه مستقیم مستقیماً بر عهده صاحب وبسایت است، اما در مدل واسط، شرکت پرداختیار نیز در برابر بانک مرکزی و کاربران پاسخگو است. در نهایت، انتخاب بین این دو مدل به نوع کسبوکار، حجم تراکنشها و سطح نیاز به کنترل امنیتی بستگی دارد.

مقایسه تعرفه درگاه های پرداخت
هزینهها یکی از عوامل مهم در انتخاب درگاه پرداخت است. درگاه واسط معمولاً کارمزد بیشتری از هر تراکنش دریافت میکند، اما هزینه راهاندازی و نگهداری ندارد. در مقابل، درگاه مستقیم معمولاً هزینه فعالسازی مستقیمی ندارد، اما دریافت آن نیازمند مدارک و الزامات اداری بیشتری است که میتواند هزینهبر و زمانبر باشد. اما کارمزد کمتری از تراکنشها کم میشود.
جدول مقایسه تعرفه و خدمات:
نوع هزینه | درگاه پرداخت واسط | درگاه پرداخت مستقیم |
|---|---|---|
کارمزد هر تراکنش | حدود ۱٪ تا ۱.۵٪ + ۳۰۰ تومان | رایگان |
هزینه فعال سازی اولیه | ندارد | شامل هزینه های غیر مستقیم ( نماد اعتماد و …) |
هزینه ماهیانه یا نگهداری | ندارد | باتوجه به شرایط بانکی یا خدمات جانبی |
پشتیبانی و خدمات | ۲۴ ساعته و سریع | محدود به ساعات اداری بانک |
در نگاه اول ممکن است درگاه مستقیم بهصرفهتر به نظر برسد، اما باید هزینههای پنهان مثل پشتیبانی فنی، تمدید SSL و توسعه ماژول بانکی را هم در نظر گرفت. برای وبسایتهای کوچک، درگاه واسط انتخاب اقتصادیتری است چون بدون دردسر فنی قابلراهاندازی است.
همچنین بعضی از درگاههای واسط به شما اجازه میدهد مبلغ تراکنش را به چند حساب مختلف تقسیم شود؛ ویژگیای که برای سایتهای چندفروشندهای بسیار کاربردی است.

تسویه تراکنش های درگاه پرداخت
تسویه وجوه یکی از مهمترین بخشهای انتخاب درگاه پرداخت است.
درگاههای مستقیم معمولاً از مدل تسویه T+1 پیروی میکنند؛ یعنی وجوه تراکنشهای امروز، فردا به حساب فروشنده واریز میشود. درگاههای واسط انعطافپذیرتر هستند و بسته به تنظیمات کاربر، تسویه میتواند روزانه، چندبار در هفته یا حتی آنی باشد (در حسابهای خاص).
جدول مقایسهای تسویه:
روش تسویه | زمان تسویه | نوع درگاه |
|---|---|---|
واریز به حساب تجمیعی و سپس کاربر | 24 تا 72 ساعت | واسط |
واریز مستقیم از بانک | روز کاری بعد | مستقیم |
درگاههای واسط معمولاً امکان مدیریت چند حساب را میدهند و گزارشگیری دقیق از تسویهها را ارائه میکنند. درگاههای مستقیم اگرچه سریع و پایدارند، اما برای تغییر حساب تسویه یا اصلاح اطلاعات، باید مستقیماً از طریق بانک اقدام کنید.
مزیت فنی درگاه های واسط در این بخش، وجود API تسویه و گزارشگیری است که توسعهدهندگان را قادر میسازد وضعیت هر تراکنش را بهصورت خودکار پیگیری کنند.

مزایای درگاه پرداخت واسط
درگاههای واسط بهویژه برای کسبوکارهای کوچک و فروشگاههای تازهکار گزینهای ایدهآل هستند. برخی از مزایای کلیدی آنها عبارتاند از:
- فعالسازی سریع و بدون نیاز به مجوز رسمی شرکت
- پشتیبانی کامل و ۲۴ ساعته
- تسویه در زمانهای دلخواه (روزانه یا هفتگی)
- ارائه پنل گزارشگیری و مدیریت تراکنشها
- تقسیم خودکار مبلغ بین چند حساب
یکی دیگر از مزایای مهم، وجود ابزارهای امنیتی و هویتی است. بسیاری از شرکتهای پرداختیار برای جلوگیری از تراکنشهای مشکوک، سیستم احرازهویت برای سایت ارائه میدهند تا اعتبار فروشنده و خریدار بررسی شود.
درگاه پرداخت واسط هنگام تغییر هاست نیازی به تنظیم IP یا اتصال مجدد به بانک ندارد، چون ارتباط آن بر پایه دامنه و توکن انجام میشود؛ بنابراین تغییر سرور معمولاً باعث قطع پرداخت یا بروز خطا نمیشود.
در ضمن اگر به دنبال بهترین درگاه پرداخت واسط هستید، باید به معیارهایی مثل پشتیبانی پایدار، سرعت تسویه، امنیت اطلاعات کاربران و امکان تسهیم وجوه توجه کنید.

مزایای درگاه پرداخت مستقیم
درگاه پرداخت مستقیم مناسب فروشگاههای بزرگ، سازمانها و پلتفرمهایی است که حجم تراکنش بالایی دارند. این نوع درگاه امکان کنترل کامل روی جریان تراکنشها را فراهم میکند. دادههای پرداخت مستقیماً بین کاربر و بانک ردوبدل میشود و شرکت واسطهای در میان نیست.
مهمترین مزایای درگاه مستقیم:
- کاهش کارمزد در تراکنشهای زیاد
- امنیت بالاتر بهواسطه کنترل مستقیم SSL و کلید رمزنگاری
- امکان سفارشیسازی کامل در فرآیند پرداخت
- تسویه روزانه و سریع وجوه برای مبالغ بالا یا تراکنشهای خاص
این مدل نیازمند تیم فنی حرفهای و دانش توسعه APIهای بانکی است. اگر ساختار سایت پیچیده باشد، درگاه مستقیم بهترین گزینه است چون کنترل کامل روی تراکنشها و گزارشگیری در سطح سرور وجود دارد. درگاههای مستقیم معمولاً با سیستمهای درگاه پرداخت تسهیم و زیرساختهای احراز هویت داخلی نیز یکپارچه میشوند.
با این حال، این مدل برای همه مناسب نیست. راهاندازی اولیه زمانبر است و در صورت تغییر سرور یا دامنه، ممکن است نیاز به تایید مجدد IP توسط بانک باشد.

جمعبندی
ویژگیها | درگاه پرداخت مستقیم | درگاه پرداخت واسط |
|---|---|---|
راهاندازی | نیازمند اینماد و قرارداد بانکی | سریع، بدون نیاز به مجوز رسمی بانک |
نیاز فنی | نیازمند دانش فنی و تیم توسعه | ساده و با پشتیبانی شرکت واسط |
کنترل اطلاعات | اطلاعات بهصورت مستقیم به بانک ارسال میشود | اطلاعات تراکنش در سرور واسط ذخیره میشود |
کارمزدها | کارمزد کمتر در حجم بالا | معمولاً درصدی بالاتر |
سرعت تسویه | معمولاً تسویه مستقیم روز بعد | روزانه یا در بازههای مشخص |
پشتیبانی | پشتیبانی محدود به بانک | جامعتر و کاربرپسندتر |
امنیت | نیازمند رعایت الزامات بانکی | وابسته به واسط و زیرساخت آن |
کسبوکار مناسب | برندها و سایتهای بزرگ با تراکنش زیاد | فروشگاههای تازهکار و متوسط |
انتخاب بین درگاه پرداخت واسط و مستقیم بستگی به نوع و مقیاس کسبوکار شما دارد. درگاه واسط سریعتر، سادهتر و با امکانات متنوع است؛ اما درگاه مستقیم کنترل و اعتبار بیشتری میدهد.
با شناخت درست از تفاوت درگاه پرداخت واسط و مستقیم و بررسی تعرفهها، زمان تسویه و نیازهای فنی سایت، میتوانید مناسبترین گزینه را انتخاب کنید و تجربه پرداختی امن و پایدار برای مشتریان خود فراهم نمایید.
