مواد غذایی کافئین دار کدامند؟

کافئین، ماده ای محرک و پرمصرف، در طیف گسترده ای از مواد غذایی کافئین دار یافت می شود. از نوشیدنی های رایج مانند قهوه و چای گرفته تا خوراکی های لذیذی چون شکلات، این ماده می تواند اثرات مختلفی بر بدن داشته باشد. در این مقاله، به بررسی دقیق تر مواد خوراکی کافئین دار، میزان کافئین موجود در آن ها و اثرات مثبت و منفی مصرف این ماده بر سلامتی می پردازیم.

لیست مواد غذایی کافئین دار

در جدول زیر لیست مواد غذایی کافئین دار را مشاهده می کنید:

قهوه

قهوه، یکی از محبوب ترین نوشیدنی های جهان، نه تنها به خاطر طعم و عطر دلپذیرش، بلکه به دلیل اثرات انرژی بخش آن نیز شناخته می شود. این اثرات، عمدتاً ناشی از وجود کافئین، یک ماده محرک طبیعی، در قهوه است.  قهوه یکی از مواد غذایی کافئین دار به شمار می رود.

کافئین موجود در قهوه، با مسدود کردن گیرنده های آدنوزین در مغز، باعث افزایش هوشیاری و کاهش احساس خستگی می شود. آدنوزین، یک ماده شیمیایی است که در مغز تولید شده و باعث خواب آلودگی می شود. با مسدود شدن گیرنده های آدنوزین، کافئین از اثرات خواب آور آن جلوگیری می کند. علاوه بر افزایش هوشیاری، کافئین می تواند اثرات دیگری نیز داشته باشد، از جمله این که کافئین می تواند به بهبود تمرکز، حافظه و سرعت واکنش کمک کند. همچنین کافئین می تواند باعث افزایش متابولیسم و سوزاندن کالری بیشتر شود. از سوی دیگر کافئین می تواند با کاهش احساس خستگی و افزایش قدرت عضلانی، عملکرد ورزشی را بهبود بخشد.

میزان کافئین موجود در قهوه، بسته به نوع قهوه، روش تهیه و اندازه فنجان، متفاوت است. به طور کلی، قهوه های تیره تر، کافئین بیشتری نسبت به قهوه های روشن تر دارند. برخی از انواع رایج قهوه و میزان تقریبی کافئین آنها عبارتند از:

• قهوه دم کرده: 95-200 میلی گرم در هر فنجان
• اسپرسو: 64 میلی گرم در هر شات
• قهوه فوری: 30-90 میلی گرم در هر فنجان

چای سیاه

چای سیاه، یک نوشیدنی گرم و پرطرفدار در سراسر جهان، از برگ های گیاه کاملیا سیننسیس تهیه می شود. چای سیاه هم از جمله مواد غذایی کافئین دار است. فرآیند تولید چای سیاه شامل تخمیر برگ ها است که باعث ایجاد رنگ تیره و طعم قوی آن می شود. این نوشیدنی، حاوی کافئین است که می تواند به افزایش هوشیاری و تمرکز کمک کند. مقدار کافئین در چای سیاه، بسته به نوع و نحوه دم کردن آن، متفاوت است، اما به طور کلی، یک فنجان چای سیاه حاوی حدود 47 میلی گرم کافئین است. علاوه بر کافئین، چای سیاه حاوی آنتی اکسیدان ها و سایر ترکیبات مفیدی است که می توانند به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کنند.

چای سبز

چای سبز، یکی دیگر از نوشیدنی های محبوب و مفید، از همان گیاه کاملیا سیننسیس تهیه می شود، اما فرآیند تولید آن متفاوت است. در تولید چای سبز، برگ ها تخمیر نمی شوند، به همین دلیل رنگ سبز و طعم ملایم تری دارند. چای سبز نیز حاوی کافئین است، اما مقدار آن نسبت به چای سیاه کمتر است. چای سبز هم از مواد غذایی کافئین دار به حساب می آید. یک فنجان چای سبز حاوی حدود 28 میلی گرم کافئین است. علاوه بر کافئین، چای سبز حاوی آنتی اکسیدان های قوی ای به نام کاتچین است که می توانند به محافظت از سلول ها در برابر آسیب های اکسیداتیو کمک کنند. مطالعات نشان داده اند که مصرف منظم چای سبز می تواند به بهبود سلامت قلب، کاهش خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان و بهبود عملکرد مغز کمک کند.

نوشابه های انرژی زا

نوشابه های انرژی زا، نوشیدنی هایی هستند که به منظور افزایش سطح هوشیاری، بهبود عملکرد جسمی و روانی و کاهش احساس خستگی طراحی شده اند. این نوشیدنی ها، حاوی ترکیبات مختلفی از جمله کافئین، قند، ویتامین ها، تائورین و سایر مواد محرک هستند. نوشابه انرژی زا از جمله مواد غذایی کافئین دار است. در واقع کافئین، اصلی ترین ماده محرک موجود در نوشابه های انرژی زا است.

میزان کافئین در این نوشیدنی ها، بسته به برند و نوع محصول، متفاوت است و معمولاً بین 50 تا 160 میلی گرم در هر قوطی متغیر است. کافئین با تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی، باعث افزایش هوشیاری، تمرکز و کاهش احساس خستگی می شود.

علاوه بر این که نوشابه انرژی زا از مواد خوراکی کافئین دار است دارای ترکیبات دیگری نیز می باشد که به اثرات انرژی زایی آن ها کمک می کنند. برخی از این ترکیبات عبارتند از: قند، ویتامین های گروه B، تائورین و یک گیاه برزیلی به نام گوارانا. به طور کلی، نوشابه های انرژی زا می توانند در مواقع خاص، مانند زمانی که نیاز به افزایش سریع سطح انرژی دارید، مفید باشند. با این حال، مصرف آن ها باید با احتیاط و در حد اعتدال باشد.

نوشابه عادی

نوشابه، یکی از پرطرفدارترین نوشیدنی های گازدار در سراسر جهان، به دلیل طعم شیرین و گازدار خود، طرفداران بسیاری دارد. نوشابه هم از مواد خوراکی کافئین دار به حساب می آید. اما علاوه بر طعم، نوشابه حاوی کافئین نیز هست که می تواند اثرات محرکی بر بدن داشته باشد. میزان کافئین موجود در نوشابه، بسته به نوع و برند آن، متفاوت است. به طور کلی، یک قوطی نوشابه کولا حاوی حدود 34 میلی گرم کافئین است. این مقدار، نسبت به قهوه و چای، کمتر است، اما همچنان می تواند اثرات محرکی بر سیستم عصبی داشته باشد.

علاوه بر کافئین، نوشابه حاوی ترکیبات دیگری نیز است که می توانند بر سلامت بدن تأثیر بگذارند. برخی از این ترکیبات عبارتند از:

• شکر: نوشابه، حاوی مقدار زیادی شکر است که می تواند منجر به افزایش وزن، پوسیدگی دندان و سایر مشکلات سلامتی شود.
• اسید فسفریک: این ماده، باعث ایجاد طعم ترش در نوشابه می شود و می تواند باعث فرسایش مینای دندان شود.
• رنگ های مصنوعی: برخی از نوشابه ها، حاوی رنگ های مصنوعی هستند که ممکن است برای برخی افراد حساسیت زا باشند.

شکلات داغ

شکلات داغ، نوشیدنی گرم و دلپذیر، نه تنها به دلیل طعم شیرین و آرامش بخش خود، بلکه به دلیل وجود کافئین، مورد توجه قرار می گیرد. در واقع این نوشیدنی هم از مواد خوراکی کافئین دار است. این نوشیدنی، که از ترکیب پودر کاکائو، شکر و شیر یا آب تهیه می شود، می تواند در روزهای سرد، حس گرما و انرژی را به ارمغان آورد. میزان کافئین موجود در شکلات داغ، به میزان پودر کاکائو استفاده شده در آن بستگی دارد. به طور کلی، یک فنجان شکلات داغ حاوی حدود 5 تا 10 میلی گرم کافئین است. این مقدار، نسبت به قهوه و چای، بسیار کمتر است، اما همچنان می تواند اثرات محرکی بر سیستم عصبی داشته باشد.

از آن جایی که میزان مجاز مصرف کافئین در روز متفاوت است. بنابراین باید متناسب با شرایط جسمی خود شکلات داغ مصرف کنید و از مصرف بیش از حد این ماده غذایی اجتناب کنید. بیشتر بزرگسالان سالم می توانند روزانه تا 400 میلی گرم کافئین مصرف کنند. این مقدار تقریباً معادل چهار فنجان قهوه دم کرده است. با این حال، حساسیت افراد به کافئین متفاوت است، بنابراین برخی افراد ممکن است نیاز به مصرف کمتر داشته باشند، به خصوص زنان باردار و شیرده. علاوه بر کافئین، شکلات داغ حاوی ترکیبات دیگری نیز است که می توانند بر خلق و خو و سلامت بدن تأثیر بگذارند. برخی از این ترکیبات عبارتند از:

• تئوبرومین: این ماده، یک محرک ملایم است که در کاکائو یافت می شود و می تواند به بهبود خلق و خو و کاهش استرس کمک کند.
• آنتی اکسیدان ها: شکلات داغ، حاوی آنتی اکسیدان هایی است که می توانند به محافظت از سلول ها در برابر آسیب های اکسیداتیو کمک کنند.
• مواد معدنی: شکلات داغ، منبع خوبی از مواد معدنی مانند آهن و منیزیم است.

نتیجه گیری

در پایان، می توان گفت که کافئین، ماده ای محرک است که در بسیاری از مواد غذایی کافئین دار یافت می شود. از قهوه و چای گرفته تا شکلات و نوشابه، منابع مختلفی از کافئین در دسترس هستند. مصرف متعادل این ماده می تواند فوایدی مانند افزایش هوشیاری و تمرکز داشته باشد. با این حال، مصرف بیش از حد آن می تواند منجر به عوارض جانبی ناخوشایندی شود. بنابراین، آگاهی از میزان کافئین موجود در مواد خوراکی کافئین دار و مصرف متعادل آن ها، کلید بهره مندی از فواید کافئین بدون تجربه عوارض جانبی است.