پیاز یکی از سبزیجاتی است که از دیرباز در رژیم غذایی ایرانیان جایگاه ویژهای داشته است. دلیل محبوبیت آن نیز وجود خاصیت فراوان در آن است. بسیاری از مردم باور دارند که پیاز علاوه بر طعم دادن به غذا، خاصیت خوابآوری نیز دارد؛ ولی سوال واقعی اینجا است که آیا این باور حقیقت دارد و واقعا پیاز خوابآور است؟ در این مقاله بهصورت علمی و جامع به بررسی این پرسشها میپردازیم.
پیاز حاوی ترکیباتی همچون فلاونوئیدها و ترکیبات گوگردی است که میتوانند به آرامش عمومی بدن کمک کنند. برخی پژوهشها نشان دادهاند که ترکیبات موجود در پیاز میتوانند سطح استرس اکسیداتیو را کاهش دهند و در نتیجه، شرایط بهتری برای خواب فراهم سازند.
با این حال، هیچ مدرک قطعی علمی وجود ندارد که نشان دهد خوردن پیاز به طور مستقیم باعث خوابآلودگی یا افزایش کیفیت خواب میشود. اثر پیاز بر خواب بیشتر غیرمستقیم است؛ یعنی از طریق کمک به گوارش بهتر، بهبود جریان خون و کاهش التهاب ممکن است بر آرامش بدن تأثیر بگذارد.
چرا پیاز خوابآور است؟
پاسخ به این سؤال را باید در ترکیب شیمیایی پیاز جستوجو کرد. پیاز سرشار از مادهای به نام کوئرستین (Quercetin) است که خاصیت ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی دارد. این ماده میتواند به آرامش سیستم عصبی کمک کند و در نتیجه احساس آرامش پیش از خواب را تقویت نماید.
همچنین ترکیبات گوگردی پیاز که هنگام خرد شدن آزاد میشوند، در برخی افراد باعث احساس سبکی و آرامش بعد از غذا میگردند. با این حال، باید توجه داشت که این خواص پیاز برای همه افراد یکسان نیست. برخی ممکن است پس از خوردن پیاز، بهویژه پیاز خام، دچار نفخ، سنگینی معده یا رفلاکس شوند که میتواند خواب را مختل کند.
آیا پیاز خام خوابآور است؟
مصرف پیاز خام نسبت به پیاز پخته تأثیر متفاوتی بر بدن دارد. پیاز خام دارای ترکیبات فعالتری است، اما همین موضوع باعث میشود گاهی تحریککنندهی معده و دستگاه گوارش باشد و باعث بروز مشکلاتی شود.
به صورت جمع بندی باید گفت که پیاز خام برای افرادی که مبتلا به ریفلاکس معده، سندرم روده تحریکپذیر (IBS) یا مشکلات گوارشی هستند، ممکن است مضر باشد. همچنین کسانی که داروهای رقیقکننده خون مصرف میکنند یا به ترکیبات گوگردی حساسیت دارند، باید در مصرف آن احتیاط نمایند. برای اینکه بهتر متوجه شوید مصرف پیازخام برای چه کسانی مفید و چه کسانی مضر است، پیشنهاد میشود که مقاله پیاز خام برای چه کسانی ضرر دارد؟ را مطالعه کنید.
نکات طلایی برای مصرف پیاز و خواب آرامتر
- پیاز را در وعدههای روز مصرف کنید تا بدن زمان کافی برای هضم آن داشته باشد.
- در صورت تمایل به مصرف در شب، پیاز را پخته یا تفتداده میل کنید.
- پس از مصرف پیاز خام، از دراز کشیدن بلافاصله خودداری کنید تا رفلاکس رخ ندهد.
- اگر دچار نفخ میشوید، پیاز را با سبزیجات ملایمتر مانند خیار یا جعفری ترکیب کنید.
- نوشیدن کمی آب گرم یا دمنوش بابونه پس از غذا میتواند اثر تحریککنندگی پیاز را کاهش دهد.
سؤالات رایج دربارهی تاثیرات پیاز بر خواب
- آیا پیاز باعث خوابآلودگی میشود؟
خیر، شواهد علمی کافی وجود ندارد که نشان دهد پیاز به طور مستقیم خوابآور است. اما برخی ترکیبات آن ممکن است به آرامش بدن کمک کنند.
- بهترین زمان مصرف پیاز چه ساعتی است؟
بهترین زمان مصرف پیاز، وعده ناهار یا شام زودهنگام است تا بدن زمان کافی برای هضم آن داشته باشد.
- آیا خوردن پیاز خام پیش از خواب ضرر دارد؟
بله، در برخی افراد ممکن است باعث سوزش معده یا نفخ شود. توصیه میشود اگر معده حساسی دارید، از خوردن پیاز خام قبل از خواب پرهیز کنید.
- آیا پیاز میتواند به بهبود کیفیت خواب کمک کند؟
به صورت مستقیم خیر، ولی از طریق تنظیم هورمونها، بهبود گوارش و کاهش استرس اکسیداتیو ممکن است نقش غیرمستقیم در بهبود خواب داشته باشد.
جمع بندی
در پاسخ به پرسش «آیا پیاز خوابآور است؟» باید گفت که پیاز خاصیت خوابآور مستقیمی ندارد، اما ترکیبات مفید آن میتوانند شرایط عمومی بدن را برای خواب بهتر فراهم کنند. از سوی دیگر، اگر پیاز را خام و در ساعات پایانی شب مصرف کنید، احتمال بروز مشکلات گوارشی وجود دارد.
بنابراین، خوردن پیاز پخته در وعدههای روزانه بهترین انتخاب است؛ هم از خواص ضدالتهابی آن بهرهمند میشوید و هم از عوارض احتمالی شبانه جلوگیری میکنید.
